CỎ GẤU – Giảm đau, tiêu viêm, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, lợi tiểu và tăng cường tiêu hóa
🌿 Tên gọi Dược liệu
- Tên địa phương: Củ Gấu, Hương Phụ, Cỏ cú, Sa thảo.
- Tên gọi theo Đông y: Hương Phụ.
- Tên khoa học: Cyperus rotundus
🌱 Đặc tính sinh trưởng, nhận dạng & phân bố
Cỏ gấu là một loại cỏ sống lâu năm, thân ngầm phát triển thành củ. Cây cao khoảng 20-50cm. Lá hẹp, dài, màu xanh đậm. Cụm hoa hình tán kép hoặc tán đơn ở ngọn thân, có nhiều hoa nhỏ màu nâu đỏ. Củ cỏ gấu hình trứng hoặc hình thoi, màu nâu đen, có mùi thơm đặc trưng.
Cỏ gấu mọc hoang ở khắp nơi trên thế giới, đặc biệt ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, cỏ gấu mọc rất phổ biến ở các bãi đất hoang, ven đường, bờ ruộng.
Người ta thường thu hoạch củ cỏ gấu vào mùa thu, đông. Sau khi đào về, rửa sạch đất cát, loại bỏ rễ con, phơi hoặc sấy khô để bảo quản.
Hình ảnh Cây Cỏ Gấu
🧪 Thành phần & Dược tính
Củ cỏ gấu chứa nhiều thành phần hóa học có hoạt tính sinh học, bao gồm:
Tinh dầu: chứa các sesquiterpen như cyperene, cyperol, cyperotundone. Tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau.
Flavonoid: có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào.
Alkaloid.
Các acid béo.
Các nguyên tố vi lượng.
Theo Đông y, cỏ gấu có vị cay, hơi đắng, tính bình. Có tác dụng hành khí, giải uất, điều kinh, giảm đau. Quy vào các kinh can, tỳ, vị, tam tiêu.
💊 Công dụng
Theo Y học cổ truyền, cỏ gấu có các công dụng chính sau:
Điều hòa kinh nguyệt: Cỏ gấu giúp điều hòa kinh nguyệt không đều, giảm đau bụng kinh.
Giảm đau: Cỏ gấu có tác dụng giảm đau đầu, đau bụng, đau lưng.
Tiêu viêm: Cỏ gấu có tác dụng tiêu viêm, giảm sưng tấy.
Lợi tiểu: Cỏ gấu có tác dụng lợi tiểu, giúp giảm phù nề.
Tiêu hóa: Cỏ gấu giúp kích thích tiêu hóa, giảm đầy bụng, khó tiêu.
Nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy cỏ gấu có tác dụng kháng khuẩn, chống oxy hóa.
⚗️ Ứng dụng thực tế
Trong dân gian, cỏ gấu được sử dụng để:
Chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh: dùng củ cỏ gấu sắc uống.
Chữa đau đầu, đau bụng: dùng củ cỏ gấu sắc uống hoặc giã nát đắp lên chỗ đau.
Chữa mụn nhọt, lở ngứa: dùng lá cỏ gấu tươi giã nát đắp lên chỗ bị bệnh.
Ngoài ra, cỏ gấu còn được dùng để làm thuốc bổ, giúp tăng cường sức khỏe.
Hình ảnh Cỏ Gấu
📜 Bài thuốc dân gian
-
Bài thuốc điều kinh, giảm đau bụng kinh
- Thành phần: Củ gấu 12g, ích mẫu 12g, hương phụ 8g, ngải cứu 8g.
- Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun cạn còn 200ml.
- Sử dụng: Uống làm 2 lần trong ngày, trước bữa ăn.
- Dùng liên tục: 5-7 ngày trước kỳ kinh nguyệt.
-
Bài thuốc chữa đau đầu
- Thành phần: Củ gấu 10g, bạch chỉ 10g, xuyên khung 6g.
- Chế biến: Sắc với 400ml nước, đun cạn còn 150ml.
- Sử dụng: Uống làm 2 lần trong ngày.
- Dùng liên tục: 3-5 ngày.
-
Bài thuốc chữa ăn không tiêu, đầy bụng
- Thành phần: Củ gấu 8g, trần bì 6g, hậu phác 6g.
- Chế biến: Sắc với 300ml nước, đun cạn còn 100ml.
- Sử dụng: Uống sau bữa ăn.
- Dùng liên tục: 2-3 ngày.
-
Bài thuốc chữa mụn nhọt, lở ngứa
- Thành phần: Lá cỏ gấu tươi.
- Chế biến: Giã nát.
- Sử dụng: Đắp lên vùng da bị bệnh.
- Dùng liên tục: Đến khi khỏi.
-
Bài thuốc an thần, dễ ngủ
- Thành phần: Củ gấu 10g, tâm sen 5g, lạc tiên 15g.
- Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun cạn còn 200ml.
- Sử dụng: Uống trước khi đi ngủ 30 phút.
- Dùng liên tục: 7-10 ngày.
-
Bài thuốc hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ em
- Thành phần: Củ gấu 5g, mạch nha 5g, sơn tra 3g.
- Chế biến: Sắc với 300ml nước, đun cạn còn 100ml.
- Sử dụng: Chia làm 2-3 lần uống trong ngày.
- Dùng liên tục: 2-3 ngày.
-
Bài thuốc giảm đau nhức xương khớp
- Thành phần: Củ gấu 15g, rễ cây xấu hổ 15g, lá lốt 10g.
- Chế biến: Sắc với 600ml nước, đun cạn còn 200ml.
- Sử dụng: Uống làm 2 lần trong ngày.
- Dùng liên tục: 5-7 ngày.
⚠️ Lưu ý khi sử dụng
Không dùng cho phụ nữ có thai.
Người có thể trạng yếu, tiêu hóa kém nên thận trọng khi sử dụng.
Không dùng cho người mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của cỏ gấu.
Liều dùng thông thường là 8-12g củ khô/ngày.
Nếu dùng quá liều có thể gây ra các tác dụng phụ như: buồn nôn, chóng mặt, tiêu chảy.
#cogau #cugau #huongphu #cocu #caythuocnam #duoclieutunhien #dieukinh #daubungkinh #tieuviem #loitieu #suckhoebenvung