KINH GIỚI – “Thần dược” trị mẩn ngứa, hỗ trợ tăng cường miễn dịch, giảm ho và kháng viêm tự nhiên
🌿 Tên gọi Dược liệu
- Tên địa phương: Kinh giới tía, Kinh giới trồng.
- Tên gọi theo Đông y: Kinh giới.
- Tên khoa học: Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.
🌱 Đặc tính sinh trưởng, nhận dạng & phân bố
Kinh giới là một loại cây thân thảo, sống hằng năm, cao khoảng 30-50cm. Thân vuông, màu xanh lục hoặc tím, có lông ngắn. Lá mọc đối, hình trứng hoặc hình mác, mép có răng cưa. Hoa nhỏ, màu tím hoặc trắng, mọc thành bông ở đầu cành. Cây có mùi thơm đặc trưng.
Kinh giới mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi trên Việt Nam. Cây ưa ẩm, chịu bóng, thường được trồng bằng hạt vào mùa xuân. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa hè thu, khi cây đang ra hoa. Sau khi thu hái, cây được rửa sạch, phơi hoặc sấy khô.
🧪 Thành phần & Dược tính
Kinh giới chứa nhiều tinh dầu, thành phần chủ yếu là D-menthone, D-limonene, pulegone, methylchavicol. Ngoài ra, cây còn chứa các flavonoid, tanin và một số acid hữu cơ.
Theo y học cổ truyền, kinh giới có vị cay, tính ấm, có tác dụng phát tán phong hàn, trừ thấp, chỉ huyết, giải độc. Các nghiên cứu hiện đại cho thấy kinh giới có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giảm đau, hạ sốt, chống dị ứng và tăng cường miễn dịch. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, đặc biệt là hoa và lá.
💊 Công dụng
Kinh giới được sử dụng rộng rãi trong cả Đông y và y học hiện đại.
Trong Đông y, kinh giới được dùng để chữa cảm mạo phong hàn, sốt, nhức đầu, ngạt mũi, ho, viêm họng, mẩn ngứa, mề đay, chảy máu cam, băng huyết.
Y học hiện đại cũng công nhận các tác dụng của kinh giới, đặc biệt là khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, giảm đau. Kinh giới được sử dụng trong các sản phẩm hỗ trợ điều trị cảm cúm, viêm họng, dị ứng da, mụn nhọt.
⚗️ Ứng dụng thực tế
Lá kinh giới tươi thường được dùng làm rau sống, ăn kèm với các món gỏi, nộm. Lá kinh giới khô được dùng để pha trà, nấu nước xông giải cảm.
Hoa kinh giới được dùng để cầm máu, chữa băng huyết.
Toàn cây kinh giới được dùng để nấu nước tắm cho trẻ em bị rôm sảy, mẩn ngứa.
📜 Bài thuốc dân gian
-
Bài thuốc chữa cảm cúm, sốt, nhức đầu
- Thành phần: Kinh giới 10g, tía tô 10g, ngải cứu 10g, hương nhu 10g, cúc tần 10g.
- Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun sôi kỹ, chắt lấy nước.
- Sử dụng: Uống khi còn nóng, ngày 2-3 lần. Sau khi uống, đắp chăn kín cho ra mồ hôi.
- Dùng liên tục: 2-3 ngày.
-
Bài thuốc chữa mẩn ngứa, mề đay
- Thành phần: Kinh giới 20g, sài đất 20g, ké đầu ngựa 20g, kim ngân hoa 20g.
- Chế biến: Sắc với 1 lít nước, đun sôi kỹ, chắt lấy nước.
- Sử dụng: Uống thay nước hàng ngày. Có thể dùng nước này để tắm rửa.
- Dùng liên tục: 5-7 ngày.
-
Bài thuốc chữa chảy máu cam
- Thành phần: Hoa kinh giới sao đen 10g.
- Chế biến: Tán nhỏ, rây bột mịn.
- Sử dụng: Thổi vào lỗ mũi bị chảy máu.
- Dùng liên tục: Đến khi hết chảy máu.
-
Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm họng
- Thành phần: Kinh giới 15g, bạc hà 10g, cam thảo 5g.
- Chế biến: Sắc với 300ml nước đến khi còn 100ml.
- Sử dụng: Ngậm và nuốt từ từ, ngày 2-3 lần.
- Dùng liên tục: 3-5 ngày.
-
Bài thuốc xông giải cảm
- Thành phần: Kinh giới, tía tô, hương nhu, ngải cứu, mỗi thứ một nắm.
- Chế biến: Cho tất cả vào nồi, đổ nước ngập, đun sôi.
- Sử dụng: Trùm chăn kín, xông hơi trong khoảng 15-20 phút.
- Dùng liên tục: 1-2 lần/ngày cho đến khi hết triệu chứng.
-
Bài thuốc hỗ trợ cầm máu vết thương nhỏ
- Thành phần: Lá kinh giới tươi.
- Chế biến: Rửa sạch, giã nát.
- Sử dụng: Đắp lên vết thương, băng lại.
- Dùng liên tục: Thay thuốc 2 lần/ngày.
-
Bài thuốc hỗ trợ giảm ho (ho khan, ho có đờm)
- Thành phần: Kinh giới 10g, lá hẹ 10g, đường phèn 5g.
- Chế biến: Hấp cách thủy cho mềm.
- Sử dụng: Uống nước, ăn cả cái, ngày 2-3 lần.
- Dùng liên tục: 3-5 ngày.
⚠️ Lưu ý khi sử dụng
Phụ nữ có thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng kinh giới.
Người có thể trạng hư hàn không nên dùng nhiều kinh giới.
Không dùng kinh giới cho người bị dị ứng với các thành phần của cây.
Khi sử dụng kinh giới, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
#kinhgioi #kinhgioitia #caythuocnam #duoclieutunhien #baovesuckhoe #manngua #meday #camcum #sot #ho #suckhoebenvung