Ngải Cứu

NGẢI CỨU – Thần dược giảm đau tự nhiên, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, tăng cường lưu thông máu và bảo vệ sức khỏe toàn diện

🌿 Tên gọi Dược liệu

  • Tên địa phương: Ngải diệp, cỏ ngải, nhả ngải (Tày), cây thuốc cứu.
  • Tên gọi theo Đông y: Ngải diệp.
  • Tên khoa học: Artemisia vulgaris

🌱 Đặc tính sinh trưởng, nhận dạng & phân bố

Ngải cứu là một loại cây thân thảo sống lâu năm, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Cây cao khoảng 0.5 – 1m, thân có rãnh dọc. Lá mọc so le, phiến lá xẻ lông chim sâu, mặt trên màu xanh sẫm, mặt dưới có lớp lông trắng tro. Cây có mùi thơm đặc trưng. Ngải cứu mọc hoang và được trồng ở khắp nơi trên Việt Nam. Cây ưa ẩm, chịu bóng, thường mọc ở ven đường, bãi hoang hoặc trong vườn nhà.

Thời gian sinh trưởng của ngải cứu khá nhanh, có thể thu hoạch sau khoảng 2-3 tháng trồng. Người ta thường thu hái lá và ngọn non của cây để làm thuốc hoặc chế biến món ăn. Ngải cứu có giá trị kinh tế trong việc cung cấp dược liệu và làm rau xanh.

Để thu hái, người ta cắt lấy phần thân trên, bao gồm lá và ngọn non. Sau khi thu hái, ngải cứu có thể dùng tươi hoặc phơi khô để bảo quản. Khi phơi, cần phơi ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ được dược tính của cây.

Hình ảnh minh họa Ngải Cứu
Hình ảnh minh họa Ngải Cứu

🧪 Thành phần & Dược tính

Ngải cứu chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe, bao gồm:

  • Tinh dầu: cineol, thujone, borneol, camphene.
  • Flavonoid: quercetin, rutin.
  • Acid amin.
  • Vitamin (A, C, B).
  • Khoáng chất (K, Ca, Mg, Fe).

Theo y học cổ truyền, ngải cứu có vị đắng, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng ôn kinh, tán hàn, giảm đau, cầm máu, sát trùng. Các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng ngải cứu có tác dụng kháng viêm, giảm đau, kháng khuẩn, chống oxy hóa và bảo vệ gan. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là lá và ngọn non.

💊 Công dụng

Theo Đông y, ngải cứu có các công dụng chính sau:

  • Điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh.
  • Trừ hàn, giảm đau nhức xương khớp.
  • Cầm máu, chữa rong kinh, băng huyết.
  • An thần, giúp ngủ ngon.

Y học hiện đại cũng ghi nhận ngải cứu có nhiều tác dụng dược lý, bao gồm:

  • Giảm đau: Các hoạt chất trong ngải cứu có tác dụng giảm đau tương tự như aspirin.
  • Kháng viêm: Ngải cứu có khả năng ức chế các chất gây viêm trong cơ thể.
  • Kháng khuẩn: Tinh dầu ngải cứu có tác dụng kháng khuẩn đối với một số loại vi khuẩn gây bệnh.
  • Bảo vệ gan: Ngải cứu giúp tăng cường chức năng gan và bảo vệ gan khỏi các tổn thương do hóa chất.

⚗️ Ứng dụng thực tế

  • Lá ngải cứu tươi: Dùng để xoa bóp giảm đau nhức, chữa mẩn ngứa, dị ứng.
  • Ngải cứu khô: Dùng để sắc thuốc uống, chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, ho hen.
  • Tinh dầu ngải cứu: Dùng để xoa bóp, xông hơi, giúp giảm đau, thư giãn.
  • Món ăn: Ngải cứu được dùng để chế biến nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng như trứng chiên ngải cứu, gà tần ngải cứu, ngải cứu xào thịt bò.
Hình ảnh minh họa Ngải Cứu
Hình ảnh minh họa Ngải Cứu

📜 Bài thuốc dân gian

  1. Bài thuốc chữa đau bụng kinh

    • Thành phần: 20g ngải cứu khô, 10g hương phụ.
    • Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun sôi kỹ trong 15 phút.
    • Sử dụng: Uống ấm, chia làm 2-3 lần trong ngày. Uống trước kỳ kinh nguyệt 5-7 ngày.
    • Dùng liên tục: Trong 2-3 tháng.
  2. Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp

    • Thành phần: 30g ngải cứu tươi, 20g lá lốt, 10g gừng tươi.
    • Chế biến: Giã nát các nguyên liệu, xào nóng với chút muối.
    • Sử dụng: Đắp vào vùng đau nhức khi còn ấm.
    • Dùng liên tục: Mỗi ngày 1 lần, trong 1-2 tuần.
  3. Bài thuốc an thai

    • Thành phần: 12g ngải cứu, 12g tía tô.
    • Chế biến: Sắc với 600ml nước, đun sôi kỹ trong 15 phút.
    • Sử dụng: Uống ấm, chia làm 2-3 lần trong ngày.
    • Dùng liên tục: Khi có dấu hiệu động thai, dọa sảy.
  4. Bài thuốc chữa cảm cúm

    • Thành phần: 20g ngải cứu, 15g lá xông, 10g tía tô, 5g gừng tươi.
    • Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun sôi kỹ trong 15 phút.
    • Sử dụng: Uống nóng, xông hơi.
    • Dùng liên tục: 2-3 ngày.
  5. Bài thuốc chữa mụn nhọt

    • Thành phần: Ngải cứu tươi.
    • Chế biến: Giã nát lá ngải cứu tươi.
    • Sử dụng: Đắp lên mụn nhọt.
    • Dùng liên tục: Mỗi ngày 1-2 lần, đến khi mụn xẹp.
  6. Bài thuốc chữa ho

    • Thành phần: 15g ngải cứu, 10g lá hẹ, 5g mật ong.
    • Chế biến: Thái nhỏ ngải cứu và lá hẹ, trộn với mật ong, hấp cách thủy.
    • Sử dụng: Uống 2-3 lần trong ngày.
    • Dùng liên tục: 3-5 ngày.
  7. Bài thuốc chữa tiểu buốt

    • Thành phần: 20g ngải cứu, 15g mã đề.
    • Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun sôi kỹ trong 15 phút.
    • Sử dụng: Uống ấm, chia làm 2-3 lần trong ngày.
    • Dùng liên tục: 3-5 ngày.
Hình ảnh minh họa Ngải Cứu
Hình ảnh minh họa Ngải Cứu

⚠️ Lưu ý khi sử dụng

Khi sử dụng ngải cứu, cần lưu ý một số điều sau:

  • Phụ nữ có thai nên thận trọng khi dùng ngải cứu, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ.
  • Người bị rối loạn đông máu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ngải cứu.
  • Không nên dùng ngải cứu quá liều hoặc kéo dài, vì có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt.
  • Ngải cứu có thể tương tác với một số loại thuốc, vì vậy cần thông báo cho bác sĩ nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh khác.

#ngaicuu #ngaidiep #caythuoccuu #caythuocnam #duoclieutunhien #baovesuckhoe #daubungkinh #suckhoebenvung