NGŨ GIA BÌ – “Thần dược” cho xương khớp, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tim mạch khỏe mạnh

🌿 Tên gọi Dược liệu

• Tên địa phương: Xuyên gia bì, Ngũ trảo phong, Sâm nam.
• Tên gọi theo Đông y: Ngũ Gia Bì.
• Tên khoa học: Schefflera heptaphylla (L.) Frodin (trước đây là Acanthopanax aculeatus Merr.)

🌱 Đặc tính sinh trưởng, nhận dạng & phân bố

Ngũ Gia Bì là cây gỗ nhỏ hoặc cây bụi, cao từ 2-8m. Thân cây có gai nhỏ. Lá kép chân vịt, mọc so le, thường có 5-7 lá chét hình trứng hoặc bầu dục, mép lá có răng cưa. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc xanh nhạt, mọc thành cụm hình tán ở đầu cành. Quả hình cầu, khi chín màu đen.
Cây mọc hoang ở nhiều vùng núi của Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc. Ngoài ra, cây còn được tìm thấy ở một số nước châu Á như Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Ngũ Gia Bì có giá trị kinh tế trong y học cổ truyền. Rễ và vỏ thân được thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô để làm thuốc.

🧪 Thành phần & Dược tính

Ngũ Gia Bì chứa nhiều thành phần hóa học có hoạt tính sinh học, bao gồm:
* Saponin triterpenoid: có tác dụng chống viêm, giảm đau, bảo vệ gan.
* Coumarin: có tác dụng chống đông máu, giãn mạch.
* Polysaccharide: có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch.
* Tinh dầu: có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm.
Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là vỏ thân và rễ. Các nghiên cứu cho thấy Ngũ Gia Bì có tác dụng:
* Tăng cường sức đề kháng, nâng cao thể trạng.
* Giảm đau nhức xương khớp, hỗ trợ điều trị viêm khớp.
* Bảo vệ tim mạch, ổn định huyết áp.
* Kháng khuẩn, kháng viêm.

💊 Công dụng

Theo Đông y, Ngũ Gia Bì có vị cay, tính ấm, có tác dụng khu phong trừ thấp, bổ can thận, mạnh gân cốt. Thường được dùng để chữa các chứng bệnh:
* Đau nhức xương khớp, tê bì chân tay.
* Suy nhược cơ thể, mệt mỏi, kém ăn, mất ngủ.
* Di tinh, liệt dương.
Y học hiện đại cũng ghi nhận Ngũ Gia Bì có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là khả năng tăng cường miễn dịch và hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp.

⚗️ Ứng dụng thực tế

Trong dân gian, Ngũ Gia Bì thường được dùng để:
* Ngâm rượu: Rượu Ngũ Gia Bì được dùng để xoa bóp giảm đau nhức xương khớp, hoặc uống để tăng cường sức khỏe.
* Sắc thuốc: Vỏ thân và rễ Ngũ Gia Bì được sắc uống để chữa các chứng bệnh phong thấp, đau nhức xương khớp, suy nhược cơ thể.
* Làm thuốc bổ: Ngũ Gia Bì được kết hợp với các vị thuốc khác để bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng.

📜 Bài thuốc dân gian

1. Bài thuốc trị đau nhức xương khớp

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 12g, Độc Hoạt 12g, Tang Ký Sinh 16g, Tần Giao 8g, Quế Chi 4g, Cam Thảo 4g.
   • Chế biến: Sắc với 600ml nước, đun cạn còn 200ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: 10-15 ngày.

2. Bài thuốc bổ thận tráng dương

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 15g, Ba Kích 10g, Dâm Dương Hoắc 10g, Đỗ Trọng 12g, Thục Địa 12g.
   • Chế biến: Ngâm với 1 lít rượu trắng.
   • Sử dụng: Uống 20-30ml mỗi ngày, chia làm 2 lần.
   • Dùng liên tục: 1 tháng.

3. Bài thuốc trị suy nhược cơ thể

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 10g, Đảng Sâm 12g, Bạch Truật 10g, Phục Linh 10g, Cam Thảo 4g.
   • Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun cạn còn 150ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: 2-3 tuần.

4. Bài thuốc trị tê bì chân tay

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 12g, Ngưu Tất 10g, Ý Dĩ 15g, Quế Chi 6g.
   • Chế biến: Sắc với 600ml nước, đun cạn còn 200ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: 10 ngày.

5. Bài thuốc giúp tăng cường sức đề kháng

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 10g, Hoàng Kỳ 12g, Bạch Truật 10g, Phòng Phong 8g.
   • Chế biến: Sắc với 500ml nước, đun cạn còn 150ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: 2 tuần.

6. Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm khớp

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 15g, Hy Thiêm Thảo 12g, Thổ Phục Linh 15g, Ké Đầu Ngựa 10g.
   • Chế biến: Sắc với 700ml nước, đun cạn còn 250ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: 3 tuần.

7. Bài thuốc giúp ổn định huyết áp (tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng)

   • Thành phần: Ngũ Gia Bì 10g, Hạ Khô Thảo 12g, Ích Mẫu 10g, Rễ nhàu 10g.
   • Chế biến: Sắc với 600ml nước, đun cạn còn 200ml.
   • Sử dụng: Chia làm 3 lần uống trong ngày.
   • Dùng liên tục: Cần tham khảo ý kiến thầy thuốc.

⚠️ Lưu ý khi sử dụng

* Phụ nữ có thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
* Người có tiền sử dị ứng với các thành phần của cây không nên sử dụng.
* Không nên dùng quá liều lượng khuyến cáo.
* Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

#ngugiabi #xuyengiabi #samnam #caythuocnam #duoclieutunhien #baovesuckhoe #daunhucxuongkhop #suckhoebenvung